سنجش و ارزیابی پایداری حوزه روستایی کلان‌شهر تهران

حوزه‌های کلان‌شهری از جمله حوزه‌هایی است که به خاطر نظام متفاوت روابط مختلف سکونتگاهی و حضور و جریان نیروهای گوناگون اجتماعی و اقتصادی و سیاسی نشأت گرفته از قطب کلان‌شهری، سیمایی متفاوت به کانون‌های روستایی‌شان بخشیده‌اند. در این پژوهش سعی بر آن است تا با واکاوی ابعاد مختلف حاکم بر پایداری توسعه سکونتگاه‌های حوزه کلان‌شهر تهران در رویکردی نظام‌مند به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که: آیا سکونتگاه‌های روستایی واقع در حوزه‌های کلان‌شهری شهر تهران پایداری زیادی دارند؛ و آیا با فاصله گرفتن از مرکز کلان‌شهر، این میزان پایداری دچار نوسان می‌شود. روش انجام مطالعات در این پژوهش، مبتنی بر روش‌های توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز در این بررسی از طریق روش‌های میدانی و اسنادی گردآوری شده‌اند. جامعه آماری در این تحقیق منطبق بر حوزه‌های روستایی کلان‌شهر تهران است. به منظور انتخاب جامعه نمونه کل سطح کلان‌شهر تهران به 16 قطاع تقسیم گردیده و در هر قطاع 2 روستا به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. در این تحقیق، انتخاب روستاهای نمونه به صورت تصادفی خوشه‌ای، و انتخاب خانوارها به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. یافته‌های تحلیل نشان می‌دهد که کلان‌شهر تهران نه تنها منجر به پایداری سکونتگاه‌های روستایی واقع در حوزه نفوذ خود نشده، که به ناپایداری بیشتر آنها نیز انجامیده است. علاوه بر آن، در حوزه مورد مطالعه ـ بر خلاف تصور رایج ـ ابعاد زیست‌محیطی پایداری بیشتری در مقایسه با دیگر ابعاد دارند.